Frans Beckers: “Bij een circulair product moet al in de ontwerpfase alles goed geregeld worden.”
“Willen we in Europa kunnen blijven produceren, dan zullen we over grondstoffen moeten beschikken”, stelt Frans Beckers, directeur/eigenaar van FBBasic. “Wij zijn het enige continent in de wereld dat zelf nauwelijks meer beschikt over fossiele grondstoffen. We zijn dus volledig afhankelijk van andere continenten. Daarom moeten we de omslag maken van fossiel naar circulair. We staan pas aan de vooravond van de circulaire economie. Per jaar wordt er in Europa zo’n 50 miljoen ton kunststof op de markt gezet. Op een beetje niveau wordt 2,5 à 3 miljoen ton gerecycled. Je moet ervoor zorgen dat al in de ontwerpfase alles goed geregeld wordt. Je moet je product goed kunnen blijven volgen anders gaat er waarde verloren. Naast dat je aan de technologiekant van alles doet, is het van belang om aan de taalkant te investeren. Om de circulaire markt groot te maken moeten we mondiaal dezelfde circulaire taal spreken. Met een uniforme taal vergroten we de verhandelbaarheid van de herwonnen grondstoffen.’”
IT noodzakelijke ondersteuning
FBBasic helpt bedrijven bij het ontwikkelen van circulaire strategieën, concepten en producten. Tevens helpt het bureau bij het opzetten van operationele systemen, met name rondom logistiek, refurbishing en recycling. Daarnaast levert FBBasic systemen voor IT, retourlogistiek en recycling. “Aan IT ontbreekt het in de circulaire economie, maar het is écht een noodzakelijke ondersteuning. We hebben daarom applicaties ontwikkeld als een materiaalpaspoort, materiaalbank en dashboard om de positieve impact van de circulaire acties aan te tonen.”
Ontwerpfase cruciaal
Voor het Limburgse Emma Safety Footwear ontwikkelde FBBasic een circulaire veiligheidsschoen, compleet van strategie tot concept en feitelijk product. De schoen komt eind 2019 op de markt. “We hebben een circulaire collectie met een retour- en recyclingsysteem opgezet. Alle schoenen zijn voorzien van een paspoort met een track en tracecode. In het paspoort staat uit welke herbruikbare materialen de schoen bestaat. Als de schoen terugkomt worden die materialen meteen herkend en is ook duidelijk hoe hij ontmanteld moet worden. Met andere woorden: al in de ontwerpfase is de retourlogistiek, recycling en ontmanteling geregeld. Dat is een absolute voorwaarde. Het heeft geen enkele zin om een circulair product te ontwikkelen als je er geen systeem achter hebt staan. Het totale plaatje moet rond zijn, anders is het zonde van je investeringen.”
Kantelpunt
Nederland is redelijk ver in de circulaire economie, vindt Beckers. “Langzaamaan bereiken we een kantelpunt. Het wordt inmiddels erkend dat circulariteit noodzakelijk is. Sommige bedrijven halen er vandaag al zakelijk voordeel uit, ‘bussinessopportunity’. Maar je moet het koeienpaadje aflopen en leren om te weten wat je moet doen. Bedrijven die dat doen, hebben straks een voorsprong. Zo gauw de accountant begint over continuïteitsrisico in verband met beschikbaarheid van grondstoffen gaan meer bedrijven over tot circulariteit.” Limburg heeft volgens Beckers een aparte plek in de ontwikkeling. “We waren ooit koploper. Rond 2007 zagen we dat de provincie het ‘cradle to cradle’ omarmde. Er zijn toen in Maastricht en Venlo mooie initiatieven ontstaan, maar die zijn ook weer verloren gegaan. Op de stappen na die onder andere DSM en een aantal andere bedrijven zetten, is het nu stil in Limburg.” De overheid zou wat Beckers betreft het goede voorbeeld moeten geven. “Bij tenders bijvoorbeeld ruimte geven voor innovatie en niet te rigide te tenderen.”
Fouten mogen maken
Beckers realiseert zich dat een industrie die in 150 à 200 jaar is ontwikkeld niet in 10 jaar te veranderen is. “Bedrijven moeten het comfort krijgen om te innoveren en daarbij fouten te mogen maken. Door 10 procent van je risicoreductiegeld te investeren in innovatie, kunnen bedrijven enorme stappen zetten. Maar dat vinden ze eng. Ze weten wat ze hebben, maar niet wat ze krijgen. Die rem wordt mede veroorzaakt door marktresultaten die gehaald moeten worden. Bedrijven die een serieus circulair programma starten kunnen er al snel vruchten van plukken, om het in de loop van de tijd als vanzelfsprekendheid te verankeren in de bedrijfsvoering. We maken voor bedrijven die de omslag willen maken meestal een stappenplan waarbij ze binnen een aantal maanden al de eerste resultaten zien. Gewoon doen. Stap voor stap. Je kunt geen fouten maken.”